Ortodonti
Ortodonti Nedir?
Ortodonti,
yanlış konumlanmış dişlerin çene kemikleri üzerinde düzgün şekilde
yerleşebilmesi ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen diş
tedavi yöntemidir. Amaç karşı çenedeki dişler ile uyumlu, düzgün sıralanmış
dişlerin olmasıdır. Tabi her ne kadar düzgün diş anlamına gelse de, kelime
anlamını aşan Ortodonti bölümü, günümüzde sadece dişleri değil, alt ve orta yüz
düzensizliklerini de tedavi etmektedir.
Ortodonti
tedavisi hareketli veya sabit olarak ikiye ayrılır. Hareketli tedavi ağız
içinde hastanın takıp çıkardığı şeffaf plak ya da aparey denen protezlerle
yapılır. Bu yöntem basit çapraşıklıkların, diş arası boşlukların
düzeltilmesinde kullanılır. Sabit tedavide ise dişler üzerine sabitlenen,
hastanın çıkaramayacağı braket adı verilen parçalar yapıştırılır. Bu parçalar
metal veya seramik olabilir ve özel teller ile birbirine birleştirilir.
Bu sayede dişler hareket ettirilerek çapraşıklıklar düzeltilir.
Ayrıca
bazı çene problemlerini düzeltmek için ağız dışından çenelik ve headgear diye
adlandırılan başlıklar kullanılarak çenelerin düzeltilmesi sağlanır.
Ortodonti
tedavisi, aralıklı, çarpık, gömülü, eğrilik, yamukluk ve bozuk çene gelişimi
olan dişler için uygulanabilir.
Ortodonti
tedavisinin süresi her hasta için farklılık gösteren bir durumdur. Tedavi
süresi hastadan hastaya, hatta hekimden hekime değişmektedir.
Genel olarak ortodontik tedavi uzun soluklu bir tedavi sürecini içerir. Kimi kapanış bozuklukları tek aşamalı bir tedavi ile düzelebiliyorken bazı durumlarda uygulanan tedavilerde ancak iki üç aşamadan sonra düzelme sağlanabilmektedir. Daha basit ortodontik sorunlar birkaç aylık bir tedavi planı ile çözülebiliyorken, yaşanan sorunun türüne göre değişkenlik göstermekle birlikte 1,5-2 yılı bulabilen hastalar da olmaktadır.
Genel olarak ortodontik tedavi uzun soluklu bir tedavi sürecini içerir. Kimi kapanış bozuklukları tek aşamalı bir tedavi ile düzelebiliyorken bazı durumlarda uygulanan tedavilerde ancak iki üç aşamadan sonra düzelme sağlanabilmektedir. Daha basit ortodontik sorunlar birkaç aylık bir tedavi planı ile çözülebiliyorken, yaşanan sorunun türüne göre değişkenlik göstermekle birlikte 1,5-2 yılı bulabilen hastalar da olmaktadır.
Ortodonti
tedavisi sonrası bazı önemli noktalara dikkat edilmelidir. Ortodonti tedavisi
sırasında yapılan diş hareketleri, tedavi sonrasında geri dönmek isterler.
Dişlerin eski hallerine dönmek istemelerinin sebebi, hem diş eti fibrillerinin
esnek olmasından hem de ısırma, çiğneme gibi hareketlerin dişleri ön tarafa
doğru hareket ettirmelerinden kaynaklanır. Her hastada farklı bir nüks eğilimi
görülebilir.
Tedavi
sonrası, nüksü engellemek için genellikle iki türlü önlem alınır. Bunlardan
birisi, braketlerin sökülmesinin ardından alt dişlerin iç tarafına uygulanan
sabit koruyuculardır (retainer). Bu koruyucular herhangi bir şekilde
hissedilmezler ve kolayca temizlenebilirler. Uygulanan bir başka koruyucu türü
ise, hareketli koruyucudur (essix plak). Bunlar şeffaf yapıdadır, tedavinin
bitmesinin ardından ilk 6 ay 24 saat takılırlar ve hekimin tercihine göre takma
süresi gittikçe azaltılır.
Ortodontik
tedavi sonrasında düzgün hale gelen dişleri korumak, tedavinin kendisi kadar
önemlidir. Dişlerin tekrar eski yerlerine gitmelerini engellemek, dişlerin ömür
boyu hem iyi görünmesini hem de çiğneme fonksiyonunu tam olarak yapabilmesini
sağlar. Bu nedenle hastaların pekiştirme tedavisini özenle takip etmeleri ve
ortodontistle kontrollerini ihmal etmemeleri önemlidir
Diş
hekimleri ağız v e diş sağlığı ile ilgili genel bakım ve tedavileri yapar.
Ortodonti uzmanları ise sadece dişlerin ve çene yapısının düzeltilmesiyle
ilgilenirler. Hastalara uyguladıkları tedavi yöntemleri açısından da yaklaşım
farklılıkları bulunur. Diş hekimleri diş çürüğü tedavisi, diş beyazlatma,
dolgu, kanal tedavisi ve diş çekimi gibi çeşitli tedavileri uygularken;
ortodontistler dişlerin ve çene yapısının düzeltilmesi için diş telleri, şeffaf
plaklar veya benzeri cihazlar gibi özel tedavi yöntemleri kullanırlar.
Diş
hekimleri genel olarak beş yıllık bir diş hekimliği fakültesi programından
mezun olurlar. Ortodontistler ise, diş hekimliği fakültesinden sonra 4-5 yıl
arasında bir uzmanlık eğitimi alarak uzmanlaşırlar. zararlı
değildir. Üstelik çapraşık dişlerin etkin fırçalanmasını artıracağı için dişler
daha sağlıklı hale gelecektir.